Το ποδόσφαιρο το αγαπάμε. Τα ‘χουμε ξαναπεί, το μόνο που δεν αγαπάμε είναι η καφρίλα ή/και σωματική βία που, κατά περίπτωση, συναντάται ως φαινόμενο ανάμεσα στους οπαδούς των ομάδων. Αυτό δεν είναι κάτι καινούριο, μια που είναι εντελώς politically correct να καταδικάζεις τη βία στα γήπεδα και το χουλιγκανισμό. Το δύσκολο της υπόθεσης είναι να προσπαθείς να καταλάβεις ποιος, τι και γιατί.
Έμαθα το ποδόσφαιρο στη δεκαετία του ‘90, λόγω ηλικίας δε θεωρούμε αυθεντία στα συγκεκριμένα χρόνια αλλά τα έχω βαθιά ριζωμένα μέσα μου. Θεωρώ πως είναι η εποχή των μεγάλων αλλαγών στο ποδόσφαιρο, σε πολλούς τομείς και ζητώ την κατάθεση απόψεων σχετικά με το θέμα από όλους-prove me wrong αν το πιστεύετε. Στη δεκαετία αυτή ο κόσμος πρώτη φόρα αντίκρυσε τα τεράστια οικονομικά μεγέθη μεταγραφών που είναι ο κανόνας σήμερα (θυμήσου Mendieta, Ronaldo, Zidane, Beckham), τους πάμπολλους χορηγούς, την καταστολή στα γήπεδα, την γεωμετρική αύξηση των οργανωμένων οπαδών-ultras, hooligans κλπ. Πλέον, έχοντας περάσει από όλα αυτά τα στάδια, ζούμε στα χρόνια όπου το ποδόσφαιρο είναι, σε μεγάλο ή μάλλον σε ολοένα αυξανόμενο βαθμό, εργαλείο των «ολίγων» απέναντι στους «πολλούς», των «ολίγων» προς πλουτισμό των ομοίων τους, των «ολίγων» προς συμφέρον πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό. Θα ήμουν ο τελευταίος που θα υποστήριζε ρομαντικά το «παλαιό» ποδόσφαιρο χωρίς να το έχει ζήσει, ούτως ή άλλως ποτέ τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα. Νομίζω όμως πως είναι, πια, χειρότερα από ποτέ. Μπορεί τα 80’s να πέρασαν στη συνείδηση του φίλαθλου κόσμου ως η δεκαετία του Heysel και των hools στα βρετανικά γήπεδα, με την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού όμως, ξεφύτρωσαν ζιζάνια άλλου τύπου, σε άλλους κήπους. Για να μιλήσουμε με γεγονότα, πάμε παρακάτω.
1990. Ο εθνικισμός στην τότε ενιαία Γιουγκοσλαβία είναι στα πρόθυρα έκρηξης, με την Κροατία να διεξάγει τις πρώτες της εθνικές εκλογές μετά από 50 χρόνια. Το εθνικιστικό κόμμα του Franjo Tudman κερδίζει την κάλπη και λίγες μέρες αργότερα, στα πλαίσια του ενιαίου ακόμα πρωταθλήματος, η Dinamo Zagreb υποδέχεται στο στάδιο Maksimir τον Ερυθρό Αστέρα. Την ίδια στιγμή στη Σερβία τα εθνικιστικά κόμματα έχουν ουσιαστικά ανατρέψει τον κομμουνισμό και η κατάσταση είναι έκρυθμη από όλες τις πλευρές. Οι οργανωμένοι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα (Delije ή «ήρωες») εισβάλλουν στον αγωνιστικό χώρο και επιτίθενται στους αντίστοιχους της Dinamo (Bad Blue Boys) με καθίσματα και μαχαίρια. Η αστυνομία ουσιαστικά αγνοεί τους επιτιθέμενους και προσπαθεί απλά να καταστείλει την αντίδραση των Κροατών, οι οποίοι τελικά εισβάλλουν στο γήπεδο και γίνεται το σώσε. Στα επεισόδια μπλέκονται τόσο ο δημοφιλής Κροάτης παίκτης της Dinamo Zvonimir Boban –με χαρακτηριστική την κλωτσιά του σε αστυνομικό ο οποίος χτυπούσε οπαδό της Dinamo- όσο και ο μετέπειτα διαβόητος Arkan, τότε επικεφαλής ασφαλείας του Ερυθρού Αστέρα και, υπογείως, οργανωτής της δράσης των Delije. Τα χρόνια που ακολουθούν, οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας ξεκληρίζονται σε έναν από τους πιο αιματοβαμμένους εμφυλίους στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο Arkan στρατολογεί οπαδούς και δημιουργεί τους Tigers, μια παραμιλιταριστική οργάνωση υπεύθυνη για άπειρα εγκλήματα πολέμου.
2003. Ο Ρώσος μεγιστάνας του πετρελαίου και φημολογούμενος έμπορος όπλων Roman Abramovich αγοράζει την αγγλική Chelsea για περίπου 140 εκατομμύρια λίρες. Ξοδεύει άλλα 100 εκ. λίρες για την αγορά νέων παικτών και προπονητών, προσπαθώντας να κάνει το σύλλογο ανταγωνιστικό (από Ξάνθη που ήταν). Η Chelsea κερδίζει δύο συνεχόμενα πρωταθλήματα ύστερα από 50 ολόκληρα χρόνια.
2008. Η Abu Dhabi United Group Investment and Development Limited αγοράζει τον Εδεσσαϊκό της Αγγλίας, τη Manchester City, προς 200 εκ. λίρες. Ακολούθως, ξοδεύουν 32,5 εκ. για τη μεταγραφή του Robinho, ενώ πραγματοποιούν τη μυθικότερη προσφορά στην ιστορία του ποδοσφαίρου στον Kaka, ήτοι 15 εκ. ευρώ ετησίως στον παίκτη, χωρίς να υπολογίζουμε τα χρήματα που θα έπαιρνε η Milan για να τον αποδεσμεύσει (πολύ περισσότερα από 100 εκ. ευρώ).
Είναι μόνο τρία σημεία στην πρόσφατη ιστορία του ποδοσφαίρου που χρησιμεύουν για να κατανοήσουμε ότι μιλάμε πια για μπόλικη λέρα. Παράγοντες ομάδων ξεπλένουν χρήματα από ναρκωτικά και όπλα, ναρκώνοντας τον κόσμο με νέες μεταγραφές. Παράγοντες ομάδων επηρεάζουν οπαδούς σε σημείο να τους μετατρέπουν σε παραστρατιωτικά κομμάντα. Παράγοντες ομάδων που βλέπουν αυτό που απέμεινε στον κοσμάκη για να ξεχνιέται από τη μίζερη ζωή του ως οικονομικό ισολογισμό, ως δυνατότητα πολιτικής επιρροής, ως μέσο χειραγώγησης. Μπορεί ο χουλιγκανισμός στην Αγγλία ουσιαστικά να εξαλείφθηκε, στον υπόλοιπο, όχι-και-τόσο-ανεπτυγμένο κόσμο όμως ακόμα σκοτώνονται παιδιά για τη σημαία της φανέλας, με τις ομάδες όχι απλά να ανέχονται, αλλά να ταΐζουν και να συντηρούν τη σήψη. Γιατί όταν ανοίγουμε τις τηλεοράσεις και τις εφημερίδες, όλοι θα κράζουν τους ανεγκέφαλους (sic), αλλά κανείς δε θα σκεφτεί ότι ανεγκέφαλοι υπήρχαν πάντοτε, μόνο που τώρα πια υπάρχουν και εγκέφαλοι. Το πρόβλημα του σύγχρονου ποδοσφαίρου δεν είναι η βία, αλλά η αλητεία που την υποκινεί και τη θρέφει. Γιατί η βία είναι ριζωμένη στον άνθρωπο και δεν μπορείς να κάνεις τον κόσμο εκκλησία-ούτε με το καλό, ούτε με το ζόρι. Μην ξεχνάς πως οι Ρώσοι, που είναι σε όρους ποδοσφαιρικούς και κοινωνικούς περίπου μια δεκαετία πίσω, πλακώνονται στο ξύλο από χόμπι, με κανονικό ραντεβού στο δρόμο, κι όχι επειδή δε γουστάρουν ο ένας τον άλλο-θυμάται κανείς το Fight Club;
Το μοντέρνο ποδόσφαιρο, δυστυχώς, είναι ακόμα όμορφο μόνο μέσα στις τέσσερις γραμμές. Μπορούμε ακόμα να το πάρουμε στο χάβαλο και να περάσουμε πολύ ωραία βλέποντας και συζητώντας το. Την ίδια στιγμή όμως, δε θέλει τη νοημοσύνη ακαδημαϊκού για να καταλάβει κανείς ότι παρασκηνιακά και πίσω από τα λαμπερά φώτα, βρίσκεται ένας ορθάνοιχτος υπόνομος. Υπόνομος που πρέπει πραγματικά να προβληματίζει όσους διατείνονται πως αγαπούν το άθλημα. Φυσικά και δεν εννοώ πολιτικάντηδες, προεδρίσκους και τους λοιπούς. Εννοώ εσένα κι εμένα, γέρους αλλά και νέους, που θα μπορούσαμε να σκοτωνόμαστε έκει έξω για την ομάδα μας, αντί για μια εθνική σημαία. Δάγκωσε το χέρι που σε ταΐζει, όταν σε ταΐζει σκατά.
No comments:
Post a Comment